Veel vrijwilligers zijn wandelende encyclopedieën en worden niet voor niets ‘gidsen’ genoemd. Natuurfotograaf Jan Katsman is één van hen. Hij spot Libellen in het Leersumse Veld en werkt tevens in dit gebied voor de vlinderstichting. 'Libellen zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden omdat ze óf te klein óf te snel zijn,' vertelt Katsman. Daarom heeft hij een gids gemaakt waarin alle 71 soorten van Nederland een afbeelding hebben gekregen. Na een korte inleiding krijg je aan de hand van foto’s een snelcursus terminologie van het libellenlichaam. Vervolgens zie je tien pagina’s waarmee je je gefotografeerde Libellen kunt determineren. En het werkt. Hoewel veel Libellen, vooral de juffers, enorm op elkaar lijken door hun felle kleuren, weet Katsman altijd onderscheid te maken door een kleinigheid, zoals een vlekje op de vleugel, de stand van de ogen of de kleur van een heupschildje. De gids leert je echt kijken, zodat je op den duur zelfs de verschillen gaat zien van libellen of juffers die precies op elkaar lijken.
Katsman adviseert om uit verschillende hoeken foto’s (of aantekeningen) te maken, zodat je de belangrijkste kenmerken aan de kop, het borststuk en het achterlijf kunt waarnemen, waardoor ze achteraf goed te determineren zijn. Zelf is Katsman is visueel ingesteld. ‘Libellen van Nederland’ is boven alles een fotoboek. De teksten zijn kort en zeer informatief, terwijl in de inleiding duidelijke richtlijnen staan om het determineren eenvoudiger te maken.
Het enige nadeel van deze gids is zijn afmeting. Het is geen pocket die je mee neemt als je de natuur in trekt. Als je zonder camera op pad gaat, is een notitieboekje om achteraf te kunnen determineren een must. Maar nadat je dit boek hebt bestudeerd ga je in elk geval goed voorbereid de natuur in.
Jan Katsman, Libellengids, ISBN/EAN 978-90-826674-1-7 verkrijgbaar bij de boekhandel, Staatsbosbeheer of Vlinderstichting voor 17,50.